Temat konkursów w social media wraca w sieci jak bumerang. Szczególnie w okresie świątecznych wyprzedaży i promocji, które właśnie trwają. Zarówno duże marki jak i mali przedsiębiorcy prześcigają się w pomysłach dotarcia do nowych klientów i zachęcenia do skorzystania z oferty ich sklepów.
Niestety pomimo tego, że tak dużo mówi się o tym, aby zwracać uwagę na poprawne i zgodne z prawem organizowanie konkursów w social media – wciąż nagminnie (!) pojawiają się w tym temacie karygodne błędy. Dlatego postanowiłam napisać i wyjaśnić dokładnie w jaki sposób LEGALNIE zorganizować konkurs w social media.
Konkurs w social media – zagadnienia podstawowe
Konkurs w social media jest świetną okazją do wypromowania naszej marki co oznacza, że jest jednocześnie bardzo dobrym narzędziem marketingowym. Czy do jego legalnej organizacji potrzeba jedynie platformy społecznościowej, odrobiny kreatywności i nagrody? Otóż, potrzeba znacznie więcej. A o tym więcej, w dalszej części artykułu.
Organizując konkurs w social media nie możemy się skupić jedynie na uregulowaniach zawartych w regulaminach danego portalu społecznościowego (o samych portalach i warunkach jakie musimy spełnić, aby konkurs zorganizować na konkretnej platformie będziecie mogły przeczytać w II części wpisu).
Musimy pamiętać, że organizując konkurs podlegamy uregulowaniom szeregu ustaw jak chociażby ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie o ochronie danych osobowych, ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych i… ustawie o grach hazardowych. W mojej ocenie, właśnie ta ostatnia ustawa jest szalenie ważna, ponieważ nieumiejętne bądź niefortunne sformułowanie warunków uczestnictwa w konkursie narazi nas na podleganie uregulowaniom zawartym w tej ustawie, a to już nie przelewki.
Czym jest konkurs? – Przyrzeczenie publiczne
Zacznijmy jednak od tego, czym w zasadzie jest konkurs? W świetle prawa jest on swego rodzaju przyrzeczeniem publicznym. Przyrzeczenie publiczne jest instytucją uregulowaną w Kodeksie cywilnym (art. 919 – 921). Organizator konkursu musi pamiętać, że jednym z obowiązków jakie musi dopełnić jest dotrzymane przyrzeczenia.
Istotą konkursu (przyrzeczenia publicznego) jest przyznanie nagrody za najlepsze dzieło lub najlepszą czynność. Co więcej, zgodnie z art. 921 § 1 k.c. publiczne przyrzeczenie nagrody za najlepsze dzieło lub za najlepszą czynność jest bezskuteczne, jeżeli nie został w nim oznaczony termin, w ciągu którego można się ubiegać o nagrodę.
Tutaj od razu zapala się czerwona lampka, bowiem czy bardzo modne konkursy na Facebooku czy też Instagramie polegające na udostępnieniu danego profilu/posta, dotyczą wyboru… najlepszej czynności? Czy moje udostępnienie jest lepsze niż udostępnienie mojej koleżanki? Organizując konkurs należy się wystrzegać tego typu działań.
Nagroda w konkursie
Kwestia najbardziej interesująca wszystkich biorących udział w konkursie – nagroda.
Musimy pamiętać, że zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów (przychodów) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych, a także związanych ze sprzedażą premiową – pobiera się podatek w wysokości 10% wartości nagrody (dotyczy to zarówno nagrody pieniężnej jak i rzeczowej). To na organizatorze konkursu, jeśli prowadzi działalność gospodarczą (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej powinna rozliczyć nagrodę w zeznaniu rocznym), ciąży obowiązek odprowadzenia tego podatku, a każde inne postanowienia w tym zakresie – na przykład przerzucające ten obowiązek na uczestników konkursu – są nieważne. Co więcej, nie rozliczając tego podatku organizator konkursu popełnia przestępstwo karnoskarbowe. Nie jest przyjemnie, prawda?
Jest jednak pewne wyłączenie, które umożliwia niepłacenie tego podatku.
Obowiązek zapłaty podatku od wygranej nie dotyczy nagród w konkursach:
- organizowanych i ogłaszanych przez środki masowego przekazu (platformy społecznościowe mieszczą się w tym zakresie),
- o tematyce naukowej, kulturalnej, dziennikarskiej, sportowej lub artystycznej,
- dotyczących sprzedaży premiowej,
o ile jednorazowa wartość wygranych lub nagród w konkursie nie przekracza kwoty 2000 złotych. Zwróćcie proszę uwagę, że w wielu artykułach w Internecie, jest wskazana inna, nieaktualna kwota jednorazowej wartości wygranych lub nagród. Na dzień 30 listopada 2020 (art. 21 ust 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) właściwa jest kwota 2000 zł.
Losowanie
W 70% konkursów, które widziałam na platformach społecznościowych wybór uczestnika wygrywającego nagrodę, następował za pomocą… losowania. Ale cóż w tym złego, zapytacie? Tak jest przynajmniej sprawiedliwie!
Otóż, co do sprawiedliwości – wypowiadać się nie będę – natomiast co do samego losowania już owszem. Wspomniana już przeze mnie na wstępie Ustawa o grach hazardowych w art. 2 ust. 1 stanowi tak:
” Grami losowymi są gry, w tym urządzane przez sieć Internet, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku.”
Czymże jest więc losowanie, jeśli nie przypadkiem właśnie? Co to oznacza dla organizatora konkursu? To, że jeśli w warunkach konkursu określi, że wybór zwycięzcy nastąpi za pomocą losowania (lub użyje innych pokrewnych zapisów odnoszących się do przypadkowego wyboru), będzie podlegał pod uregulowania tej ustawy.
Tak w telegraficznym skrócie i dużym uproszczeniu z ustawy o grach hazardowych wynika między innymi, że organizator takiej loterii (bo tym właśnie będzie konkurs z elementem losowania zwycięzcy) musi ją zgłosić do dyrektora administracji izby skarbowej i uzyskać zezwolenie na jej przeprowadzenie, spełniając jednocześnie szereg wymogów z tej ustawy jak na przykład zagwarantować wypłacalność nagród. Prawda, że robi się skomplikowanie przy wydawałoby się prostym i przyjemnym konkursie organizowanym w social media?
Dane osobowe
Organizując konkurs w social media organizator powinien również pamiętać o stosownych zapisach dotyczących ochrony danych osobowych osób biorących udział w konkursie. Powinien na przykład zadbać o poprawne zapisy dotyczące tego jakie dane przetwarza i w jakim celu to robi, żeby nie narazić się na zarzut ich naruszania.
Prawo autorskie
Jeśli natomiast w ramach konkursu tworzone są przez uczestników utwory to niezwykle ważna jest kwestia praw autorskich. Jeśli na przykład dzieła konkursowe uczestników organizator konkursu zamierza później wykorzystać w działaniach marketingowych, dobrze było by zadbać o przeniesienie do nich praw autorskich.
Podsumowanie
W jaki sposób legalnie zorganizować konkurs? Pamiętając o wszystkich zagadnieniach przywołanych powyżej! Najlepiej wszystkie te postanowienia uregulować w Regulaminie konkursu, tak aby nie było żadnych wątpliwości co do jego warunków.
Organizacja konkursu w social media to nie taka prosta sprawa jakby się na pierwszy rzut oka mogło wydawać. Przygotowując ten wpis, z jednej strony chciałam zawrzeć praktyczne informacje dotyczące organizacji takich konkursów, a z drugiej nie chciałam Was przytłoczyć za dużą dawką wiedzy na jeden raz – dlatego postanowiłam podzielić go na dwie części.
I część będzie wstępem i ogólnym scharakteryzowaniem zagadnienia konkursów w social media, natomiast II część będzie dotyczyć stricte postanowień regulaminów konkretnych platform społecznościowych tj. Facebooka, Instagrama i YouTube’a. Na II część wpisu zapraszam już wkrótce!